Kuzuculu » Türkiye'nin Doğa Cenneti

AMANOS DAĞLARINDAKİ ROMA DÖNEMİNE AİT ULAŞIM YOLLARINI GÖSTEREN HARİTA...  Şimdiki BELEN ilçesinden başlayan ROMA YOLUNUN AMANOS DAĞLARI üzerindeki dağılışını  göstermektedir.. Özellikle ERZİN ilçesi yaylası olarak bilinen AMANOS DAĞLARI UZUN ÇINAR yaylasındaki GAVUR KIŞLASI antik ören yeri. Roma döneminde NİCOPOLİS ismi ile bir yerleşim alanı idi. Dörtyol Kuzuculu içinden akan deliçayın Roma döneminde ismi PİNARUS'dur.. şimdiki Kuzuculu Keçeli ve Öğrencik'in isimleri ise Roma döneminde PİNAR dır..

M.Ö. Akadlar, Sümerler, Mısırlılar, Makedonlar, Pers krallığı M.S. Roma Bizans döneminin hüküm sürdüğü Kuzuculu bugün tarih öncesi mezarlığa sahiptir. Mezarlık direk olarak şu kavime aittir diyemiyoruz. Çünkü mezarlıkta birçok etki mevcuttur. Roma ve Bizans etkilerinin de görüldüğü alanda yer yer dinsel kalıntılarda mevcuttur. Özellikle bugün insanların üzerinde narenciye yetiştirdiği alanlarda kilise kalıntıları tamamen yok edilmiştir. Sahipsiz bırakılan mezarlık definecilerin gazabından kurtulamayıp tahrip edilmiş ve edilmeye de devam etmektedir. Orman alanından arazi çıkarmaya hevesli olan kişiler bugün buraların bir kısmını narenciye bahçesi yapmıştır. Mezarlıkların bulunduğu alan 3 ncü dereceden sit alanı ilan edilmiş olmasına rağmen yinede kontrol dışındadır.

Deliçayın tarihdeki adı PİNARUS tur. Pers kralı Darius ve Roma kralı Büyük İskender M.Ö. 333 yılların da Kuzuculu ve Dörtyol Öğülbek mahallesi civarın da yaptıkları savaş şöyle anlatılır. Pers kralı Darius ‘ un ordusu İslahiye ve Hassa yönünde yani Amanosların doğusundadır. Büyük İskender‘in ordusu da Amanosların batısındadır. Öncüler sayesinde birbirlerini Deliçayın Öğülbek mevkiinde bulurlar ve kıyasıya savaşırlar. Savaşı kaybeden Pers kralı Darius kaçmak için Deliçay vadisini ve dere yatağını kullanır. Anlatılanlara göre Darius kaçarken tacını bir çalıya takıp Deliçay deresine düşürmüştür. Bilinmez yarı gerçek yarı doğru defineciler hala Deliçay deresinde o tacın peşindeler. O yüzden birçok tarihi ören yeri tahrip altındadır.